سمعک نیز مانند سایر وسایل شخصی احتیاج به مراقبت و نظافت روزانه دارد که بیماران بایستی حتما آنها را رعایت کنند. چون عدم نظافت و مراقبت لازم از سمعک باعث کوتاه شدن عمر سمعک و خرابی‌های زود هنگام و نهایتا مجبور شدن بیمار به تعویض سمعک خواهد شد. بنابراین با رعایت نکات کوچک و در عین حال مهم می توانیم عمر سمعک خود را طولانی تر کنیم که در زیر به شرح آنها می پردازیم. سمعک در افسریه هنگام خرید به شما نحوه مراقبت و نظافت سمعک را به شما آموزش می دهد.
سمعک های پشت گوشی
سمعک پشت گوشی همانطور که از نام آن بر می آید شامل سه قسمت اصلی می باشند:
۱- سمعک که در پشت گوش قرار می گیرد.
۲- قالب که در داخل کانال گوش بیمار گذاشته میشود.
۳- تیوب قالب که رابطه بین سمعک و قالب می باشد.
نگهداری از سمعک پشت گوشی
البته در سمعک پشت گوشی از نوع بلندگو داخل کانال ممکن است قالب ساخته نشود و یک پروب پلاستیکی کوچک در داخل مجرا گذاشته شود و رابط بین پروب و سمعک نیز به جای تیوب مرسوم که در سمعک های پشت گوشی استفاده میشود به شکل یک سیم نازک باشد.
نظافت قالب سمعک
قالب سمعک به دلیل آنکه در داخل کانال گوش بیمار قرار می‌گیرد و در تماس مستقیم با پوست مجرا می باشد بنابراین به مرور زمان ممکن است جرم گوش وارد آن شده و مسیر صدا را مسدود سازد و در این حالت سمعک از کار افتاده و صدایی ندارد و خیلی از بیماران به اشتباه تصور می‌کنند که سمعک انها خراب شده است در صورتی که با یک نظافت ساده و بازکردن خروجی صدا در قالب می‌توانیم مشکل را حل کنیم. هنگام خرید از سمعک پیروزی تمامی نکات مربوط یه نظافت و نگهداری و مراقب از سمعک با شما آموزش داده خواهد شد.
بیمارانی که از سمعک استفاده می کنند بایستی بدانند که حداقل سالی یک بار برای جرم گیری به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایند .استفاده از سمعک به دلیل آنکه قالب ، داخل گوش را مسدود می کند و اجازه تخلیه ترشحات گوش به طور طبیعی را نمی‌دهد بنابراین به مرور زمان این ترشحات داخل مجرا انباشته شده و مجرا را مسدود می‌کند و بایستی در این حالت حتماً جرم گیری انجام شود.
برای نظافت قالب بهتر است با یک پارچه نرم که معمولاً در بسته‌بندی‌های سمعک وجود دارد قالب را تمیز کرد و در صورتی که قالب خیلی کثیف شده باشد می‌توان آن را از سمعک جدا نمود و در داخل آب ولرم قرار داد که کامل داخل آن تمیز شود. فقط بایستی حتماً برای این کار قالب را به تنهایی در داخل آب گذاشته و از گذاشتن سمعک داخل آب خودداری کرد. چون بعضی از سمعکها ضد آب نمی باشند و باعث خرابی آنها می شود. برای تمیز کردن نوک قالب و کانال صدا می توان از فرچه های مخصوص استفاده کرد و داخل مجرای قالب را تمیز کرد. این فرچه ها معمولاً داخل بسته‌بندی سمعک وجود دارند و می‌توان آن را از ادیولوژیست خود نیز تهیه کرد.
تیوب قالب معمولاً نظافت خاصی ندارد به دلیل آنکه یک قطعه پلاستیکی می باشد و به مرور زمان دچار خشکی و سفتی شده و در مواردی نیز دچار پارگی میشود که در این حالت سمعک بیمار شروع به سوت کشیدن می‌کند. بهترین کار این است که تیوب قالب هر ۶ ماه تا یکسال تعویض شود که برای انجام این کار می توانید به ادیولوژیست خود مراجعه نمایید.
پوسته سمعک پشت گوشی که سمعک در مشیریه تجویز می کند بایستی با دستمال نرم مرتبا تمیز شود و اگر بیمار دچار تعریق زیاد باشد هر روز آن را خشک و تمیز کرد. در سمعک های پشت گوشی که به جای تیوب استاندارد از سیمهای یا لوله های نازک و ظریف استفاده می شوند باید این لوله ها به وسیله ابزار خاص سیم مانندی تمیز شود. چون احتمال ورود جرم و گرفتگی لوله به دلیل نازک بودن آن وجود دارد.
سمعک های داخل گوشی
سمعک های داخل گوشی به دلیل آن که کاملاً در داخل کانال گوش بیمار گذاشته میشود در برابر جرم و ترشحات گوش نسبت به سمعک پشت گوشی حساس تر و آسیب پذیر تر می باشند .بنابراین بایستی در مورد سمعک های داخل گوشی حساسیت بیشتری داشته باشیم. مهمترین قسمت در نظافت سمعک های داخل گوشی شامل تمیز کردن ورودی صدا یا دهانه میکروفون و خروجی صدا یا همان فیلتر سمعک می باشد.
همانطور که در تصویر نشان داده شده قسمت شماره یک دهانه میکروفون و شماره دو بلندگوی سمعک می باشد.
برای تمیز کردن دهانه میکروفون که با یک توری ظریف پوشانده شده از فرچه های مخصوص که در داخل سمعک موجود می باشد استفاده می شود ولی تمیز کردن خروجی صدا یا فیلتر باید با احتیاط بیشتر و به صورت تعویض فیلتر انجام شود.
فیلتر سمعک های داخل گوشی بسته به نوع و برند سمعک متفاوت می باشد. بعضی مدل ها فیلتر های ریز تر یا نانو و بعضی سمعک ها فیلترهای درشت‌تر دارند.
بعد از مدتی که بیمار از سمعک داخل گوشی استفاده می کند فیلترهای سمعک پر می شوند و تغییر رنگ می دهند. در این حالت بایستی فیلتر سمعک را از ادیولوژیست خود تهیه نمایید و با احتیاط به طوری که به بلندگوی سمعک آسیبی وارد نشود آن را تعویض نمایید. البته قبل از تعویض فیلتر در صورتی که زیاد کثیف نشده باشد با استفاده از فرچه های مخصوص می‌توان آن را نظافت کرد.
اکثر اوقات وقتی خروجی صدای سمعک یا این فیلترها پر می‌شوند جلوی خروج صدا را می‌گیرند و در این حالت سمعک هیچ صدایی ندارد و سوت نمی کشد و بیماران تصور می کنند که سمعک آنها خراب شده در صورتی که وقتی بیمار به کلینیک مراجعه می نماید و سمعک بازدید می شود فیلتر سمعک پر از جرم شده و با تعویض آن شروع به کار کردن می کند.
بیماران باید توجه داشته باشند که آب و مواد محلول پاک کننده می تواند به مدار الکترونیکی سمعک آسیب وارد نماید. بنابراین برای تمیز کردن سمعک های داخل گوشی فقط از پارچه های نرم و خشک استفاده نمایند. قرار دادن سمعک در معرض گرمای شدید و همچنین رطوبت می تواند سبب خرابی سمعک شود.
نکات مهم در مورد گذاشتن باتری سمعک
باتری سمعک دارای دو قطب مثبت و منفی می باشد که در هنگام گذاشتن آن داخل در باتری بایستی به جهت آن توجه کرد و از جهت درست آن را داخل در باتری قرارداد. در غیر این صورت می‌تواند باعث شکستگی در باتری و خرابی سمعک شود.
در غالب موارد در سمعک های پشت گوشی از باتریهای شماره ۱۳ و در سمعک های داخل گوشی از باتری شماره ۱۰ استفاده می شود.
برای طولانی تر شدن عمر باتری چه کار کنیم؟
۱- تهیه باتری از برندهای معتبر و با کیفیت
۲- قرار ندادن باتری ها در مکان های خیلی گرم یا خیلی سرد مثل یخچال
۳- عدم استفاده از باتری های تاریخ گذشته
۴- عدم تهیه باتری سمعک از مغازه های ساعت فروشی و مکانهای غیر از کلینیک های شنوایی
۵- قبل از گذاشتن باطری داخل سمعک بر چسب آن را جدا کرده و اجازه دهیم یک دقیقه بیرون بماند برای اینکه باتری فعال شود
۶- قبل از عوض کردن باتری دست ها بایستی کامل تمیز باشد به دلیل آن که چربی و کثیفی به باتری آسیب می رساند
۷- هنگامی که نمی خواهید از سمعک استفاده نمایید مثل شب ها در سمعک را باز نمایید تا سمعک خاموش شود
۸- تا زمانی که نمی خواهید از سمعک استفاده کنید برچسب روی باتری را از آن جدا نکنید چون باعث فعال شدن باتری و تخلیه آن می شود.
چه زمانی بایستی باتری سمعک را تعویض نمود؟
در حال حاضر اکثر سمعک ها خصوصا سمعک های دیجیتال و هوشمند دارای هشدار اتمام باتری می باشند و بعد از ضعیف شدن باتری علامتی مثل صدای بوق در گوش بیمار پخش می‌کنند که بیمار پس از شنیدن این صدا بایستی باتری را تعویض نماید.باتریهای سمعک معمولاً به طور ناگهانی تخلیه می‌شوند. بنابراین بهتر است همواره یک بسته باتری سالم همراه بیمار باشد .گاهی اوقات بیماران با شنیدن صدای بوق اتمام باتری تصور می‌کنند سمعک آنها دچار مشکل شده است ولی بایستی به این صدا به عنوان اخطار اتمام باتری توجه داشته باشند. معمولاً باتری سمعک پشت گوشی به طور میانگین ۱۰ روز و سمعک داخل گوشی ۵ روز تا یک هفته کار می کند.
بعضی از مدلهای سمعک دارای باتری های قابل شارژ می باشند. مزیت این نوع سمعک ها این است که دیگر نیازی به تعویض باتری و خرید باتری توسط بیمار نمی باشد و می توان این باتری را به مدت ۲ تا ۳ سال مرتباً شارژ و استفاده نمود. عیب اصلی این باتری ها این است که ظرفیت آن فقط در حدود ۱۰ درصد ظرفیت باتری های غیر قابل شارژ می باشد به طوری که بیمار بایستی مرتباً هرشب آن را شارژ نموده و در طول روز استفاده نماید. سمعک پیروزی همه نکات لازم را هنگام خرید به شما آموزش خواهد داد.
